Δημοτικές εκλογές 1934 η Καβάλα εκλέγει τον πρώτο κόκκινο Δήμαρχο

Όπως γράψαμε και σε προηγούμενη ανάρτησή μας στο blog αυτό σκοπός μας είναι να αναζητούμε κάθε είδους πληροφορία για τις αυτοδιοικητικές εκλογές στην ευρύτερη περιοχή της της Καβάλας και της Αν. Μακεδονίας και Θράκης.

Οπως είναι φυσικό  οι αναζητήσεις μας αυτές πολλές φορές μας οδηγούν σε πολλά ενδιαφέροντα στοιχεία και πληροφορίες απο την ιστορία των αυτοδιοικητικών εκλογών.

Ξεκινώτας τις ιστορικές αναφορές μας δε θα ήταν δυνατό να μη σταθούμε στις δημοτικές εκλογές του 1934 στην Καβάλα

Ιστορικές απο κάθε άποψη.

Η Καβάλα εκλέγει τον πρώτο κόκκινο Δήμαρχο στην Ελλάδα. Τον Δημήτρη ή Μήτσο Παρτσαλίδη.

Διαβάζουμε απο το blog ΠΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Προσφυγική η πρώτη «κόκκινη» Δημοτική αρχή της Καβάλας και της χώρας

του Φάνη Γκερλεκτσή

Είναι ευρύτερα γνωστό ότι η Καβάλα ανέδειξε «τον πρώτο κομμουνιστή Δήμαρχο της Ελλάδας» και ότι ήταν για πολλές δεκαετίες ένα από τα «κάστρα» του εργατικού και επανα-στατικού κινήματος της χώρας και των Βαλκανίων. .....

Ο Δ. Παρτσαλίδης, «επαγγελματίας επαναστάτης» κατά την ορολογία του Κ.Κ.Ε., είχε έρθει στην Καβάλα πρόσφυγας από τη Μικρά Ασία (σ.τ. Π&Α: απ’ τον Πόντο) .  .....

Στην Καβάλα, όπως παρατηρεί ο Απόστολος Γκίκας, «δεν παρατηρήθηκαν τα κρούσματα ρατσισμού και οι επιθέσεις που έλαβαν χώρα στην υπόλοιπη Ελλάδα… Οι ντόπιοι εργάτες έσπευσαν να παράσχουν σε όσους δε γνώριζαν την τέχνη της επεξεργασίας του καπνού την ανάλογη εκπαίδευση και να τους εντάξουν στην παραγωγή». Οι χιλιάδες των προσφύγων προλεταρίων μπήκαν ορμητικά στο εργατικό – επαναστατικό κίνημα της Καβάλας κι έδωσαν μιαν ατέλειωτη σειρά αγωνιστών, ανάμεσα στους οποίους κι εκείνοι που συγκρότησαν το ψηφοδέλτιο του «Ενιαίου Μετώπου Εργατών – Αγροτών» (Ε.Μ.Ε.Α.). Πρόσφυγες ήταν οι περισσότεροι από τους «κόκκινους» δημοτικούς συμβούλους, οι Γιάννης Ευθυμιάδης, Αντώνης Θεοχαρίδης, Σταύρος Γρηγόρογλου, Χαράλαμπος Τραμπίδης, Νίκος Νεγρεπόντης, Θεολόγος Σφλακίδης, Θεόδωρος Νικολαΐδης, Γεώργιος Μπαρμπαλέξης, Στέλιος Βουδούρογλου, Στέργιος Δημητριάδης και Γιάννης Κιουρτσόγλου, ίσως και άλλοι......

Η μάχη των εκλογών του 1934 μπορεί να ειδωθεί από την αρχή ως το τέλος της και ως μια μάχη της προσφυγιάς της Καβάλας. Οι δεσμοί του συνδυασμού εκείνου με το προσφυγικό στοιχείο φαίνονται και από τα εξής: Στο πρόγραμμα του Ε.Μ.Ε.Α. ιδιαίτερη, κεντρική θέση κατελάμβαναν τα προβλήματα των λαϊκών συνοικιών, που σε μεγάλο βαθμό κατοικούνταν από προλετάριους πρόσφυγες. Επίσης το επιτελείο του αγώνα φαίνεται να βρισκόταν στους νεοσύστατους και αποκομμένους από το τότε κέντρο της Καβάλας προσφυγικούς συνοικισμούς των «Χιλίων», «Δεκαοκτώ» και «Γκιρτζή» στα δυτικά της πόλης. Από τον πλάτανο στα «Χίλια» ξεκινούσαν οι μεγάλες λαοθάλασσες που κατέληγαν συνήθως, και μετά από σκληρές διαπραγματεύσεις, στο μεγάλο εξοχικό κέντρο που υπήρχε στο δυτικό άκρο της τότε Καβάλας, στο σημερινό Φάληρο, για να ακουστεί ο δημόσιος λόγος του Μετώπου και του Κ.Κ.Ε., με τακτικό ομιλητή τον Παρτσαλίδη, άλλοτε με την ιδιότητα του υποψηφίου ή εκλεγμένου βουλευτή Καβάλας (1932) κι άλλοτε με εκείνην του υποψήφιου Δημάρχου Καβάλας (1934). 

...«τεράστια κατάκτηση και νίκη του εργαζόμενου λαού της Καβάλας» είπε ο ίδιος ο Παρτσαλίδης μιλώντας στην πρώτη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου ανήμερα το Πάσχα του 1934...

....Είχαν προηγηθεί «επαναστατικές πράξεις» που συντάραξαν και προετοίμασαν την πόλη και την περιοχή, όπως: Κάθοδος των Θασίων εργατών το 1929, «Δίκη του Γυμνασίου» τον Μάη, εκλογή του Δ. Παρτσαλίδη ως βουλευτή Καβάλας του Ε.Μ.Ε.Α. το Σεπτέμβρη κι αμέσως μετά, τον Οκτώβρη του 1932, απεργία και δολοφονία του Ψαρόπουλου, με αποκορύφωμα, τον Ιούλιο του 1933, την πολυήμερη κατάληψη από 2.650 εργάτες και την μάχη έξω από τα Καπνεργοστάσια των Μπενβενίστε και Μισσυριάν, που κατέληξαν στην πρώτη στην χώρα κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας. Μετά από αυτά τα γεγονότα, που μαρτυρούσαν και αποκάλυπταν έναν συγκεκριμέ-νο τοπικό συσχετισμό δυνάμεων (και ταυτόχρονα μια μαζική στράτευση των προσφύγων), μπορεί εύκολα κανείς να καταλάβει την σημασία μιας τέτοιας επιτυχίας, όπως η ανάληψη –και μάλιστα με «κοινοβουλευτικό τρόπο», δηλ. μετά από εκλογές– της δημοτικής αρχής της υπό διαρκή αναβρασμό και σχεδόν σε εξέγερση πόλης.

Μπορεί ακόμα εύκολα να δει κάποιος μπροστά του έντρομους τους «αστούς», όπως αυτοαποκαλούνταν οι ίδιοι, του αριστοκρατικού και ευρωπαϊκού Αη Γιάννη και του ευρύτερου κέντρου της πόλης, μετά και την άμεση και ωμή παρέμβαση των ηγετών τους από την Αθήνα (του ίδιου του Βενιζέλου, του Τσαλδάρη, του Γονατά και του Παπαναστασίου, που στήριζαν άλλωστε οι περισσότεροι τότε την ίδια οικουμενική κυβέρνηση), να ενώνονται θέλοντας και μη υπό το γηγενή Κλεάνθη Τερμεντζή στο δικό τους «Ενιαίο Μέτωπο».

Την επαύριο κιόλας της εκλογής του ο Δήμαρχος θα συλληφθεί, θα δικασθεί και θα καταδικασθεί σε ένα μήνα φυλακή, μόνο και μόνο επειδή λογομάχησε με έναν χωροφύλακα, επειδή διάβαζε φανερά το «Νέο Ριζοσπάστη»....

....Σε σύντομο χρόνο η πλειοψηφία θα μετασχηματιστεί σε μειοψηφία και στις 25 Αυγούστου 1934 ο Δήμαρχος, που είχε εκλεγεί από την πρώτη Κυριακή με το 50,3% των 7.562 ψήφων, έχοντας χάσει δημοτική ομάδα και επιτελείο, ξέροντας ότι είχε προηγηθεί απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου να παυθεί.... 

Ολόκλρο το άρθρο με τίτλο Μήτσος Παρτσαλίδης: ο πρώτος κόκκινος δήμαρχος εδώ


Διαβάστε παρακάτω απο το blog Raskolnikov το άρθρο με τίτλο Καβάλα 1934: Η σύγκρουση δυο κόσμων Μήτσος Παρτσαλίδης, ο πρώτος «κόκκινος» Δήμαρχος

του Νίκου Ε. Καραγιαννακίδη, ιστορικού

«Αι εσωκομματικαί αντιθέσεις επνίγησαν, αι φιλοδοξίαι ικανοποιήθησαν και η αστική Κοινωνία της Καβάλλας πειθαρχούσα εις τας ιδεολογικάς της πεποιθήσεις και μη παρασυρομένη από προσωπικάς συμπαθείας ή αντιπαθείας κατέρχεται εις τον δημοτικόν εκλογικόν αγώνα με την πεποίθησιν και την απόφασιν να νικήση διά να αποτρέψη τον Κομμουνιστικόν κίνδυνον». Αυτά έγραφε η τοπική εφημερίδα Πρωϊνά Νέα της 30^ης Ιανουαρίου 1934, δώδεκα μόλις μέρες πριν από τον πρώτο γύρο των δημοτικών εκλογών που θα διεξάγονταν εκείνη τη χρονιά.

Οι  δημοτικές εκλογές της 11^ης Φεβρουαρίου 1934 είχαν πολλά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Η Ελλάδα του 1934 διέφερε σημαντικά από αυτήν του 1929 (τότε είχαν γίνει οι προηγούμενες δημοτικές εκλογές), αφού και η οικονομική αλλά και η πολιτική της κατάσταση είχαν μεταβληθεί δραματικά.  

Η οικονομία της χώρας, επηρεασμένη –όπως πάντοτε, με κάποια χρονική καθυστέρηση αλλά με καθοριστικές συνέπειες λόγω και των χρεών από δάνεια- από το «κραχ» των ΗΠΑ και του υπόλοιπου καπιταλιστικού κόσμου (στα 1929)  βρισκόταν σε τραγική κατάσταση. Σε αυτό είχαν συντελέσει: α) η εμμονή του Βενιζέλου (κυβέρνησε από το 1928 μέχρι το 1932 με ευρεία πλειοψηφία) να στηρίξει τη δραχμή έναντι του δολλαρίου, παίρνοντας δάνεια και εξανεμίζοντας το συναλλαγματικό απόθεμα της Τραπέζης της Ελλάδος και β) το γεγονός ότι τα συναλλαγματοφόρα ελληνικά καπνά παρέμεναν απούλητα στις αγορές των ΗΠΑ και των άλλων δυτικών χωρών και τα εμβάσματα των Ελλήνων των ΗΠΑ είχαν μειωθεί στο ελάχιστο. Ως αποτέλεσμα, η Ελλάδα είχε κηρύξει στάση πληρωμών την άνοιξη του 1932. Η ανεργία και η φτώχεια απλώθηκαν σε όλο τον κόσμο της εργασίας, αγροτικό και εργατικό.

Η χώρα άρχισε να σταθεροποιείται οικονομικά στα 1934, κυρίως λόγω των συναλλαγών με τη Γερμανία (απορροφούσε καπνά σε μεγάλες ποσότητες, προετοιμαζόμενη για πόλεμο) και τις άλλες χώρες της Δύσης, αλλά και λόγω της πολιτικής της «αυτάρκειας», με μείωση των εισαγωγών και αύξηση της σιτοπαραγωγής. Όμως, δεν είχαν ακόμη φανεί σαφή σημάδια ανάκαμψης του λαϊκού εισοδήματος, αγροτικού και εργατικού, πράγμα που θα οδηγούσε σε κοινωνική σταθερότητα. Ακόμη, υπήρχε αστάθεια και πόλωση και στην εσωτερική πολιτική κατάσταση.

Είχαν μεσολαβήσει πολλά. Η οριστική ήττα (5 Μαρτίου 1933) των Φιλελευθέρων του Βενιζέλου από την Ηνωμένη Αντιπολίτευση των Παναγή Τσαλδάρη (φιλοβασιλικού -αλλά δηλώσαντος πίστη στην Προεδρευόμενη Δημοκρατία που είχε ανακηρυχθεί στα 1924- ηγέτη του Λαϊκού Κόμματος), Γεωργίου Κονδύλη και Ιωάννη Μεταξά,  το αποτυχημένο φιλοβενιζελικό κίνημα της  βραδιάς των εκλογών, με σκοπό να εμποδιστεί ο σχηματισμός κυβέρνησης και η δολοφονική απόπειρα εναντίον του Βενιζέλου (Ιούνιος 1933).  

Όμως, οι αστικές πολιτικές δυνάμεις δεν ήταν πια τόσο μόνες στην πολιτική αρένα. Το εργατικό κίνημα και ο βασικότερος πολιτικός του εκφραστής, το ΚΚΕ, ήταν παρόντες και μαχητικοί.

Μετά την υπέρβαση της εσωκομματικής κρίσης στο ΚΚΕ (η φραξιονιστική «πάλη χωρίς αρχές» των ετών 1929-1931 είχε λήξει με την παρέμβαση της Κομμουνιστικής Διεθνούς και την τοποθέτηση του «Κούτβη» Νίκου Ζαχαριάδη στη θέση του Γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής), καθώς και την χάραξη συγκεκριμένης πολιτικής τακτικής και στρατηγικής από την περίφημη 6^η Ολομέλεια της 12^ης Ιανουαρίου 1934, το ΚΚΕ είχε αρχίσει να εδραιώνεται ως σημαντική πολιτική δύναμη, καθώς και ως εκφραστής ενός ογκούμενου διεκδικητικού κινήματος των εργαζομένων της πόλης και της υπαίθρου. Αυτό μαρτυρούσε και η ψήφιση, αρχικά, το 1929, αλλά και η ευρύτατη χρήση των διατάξεων, στη συνέχεια, του νόμου 4229, του περιβόητου «ιδιώνυμου», που επεδίωκε να πατάξει κάθε απειλητική για το κρατούν κοινωνικό σύστημα φωνή και δραστηριότητα. Όπως επισημάνθηκε από το Νίκο Αλιβιζάτο, «οι κυρίαρχες τάξεις ήταν υποχρεωμένες ή να δεχτούν μια σειρά από δίκαια αιτήματα και να προτείνουν ένα πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων για να βγάλουν τη χώρα από το αδιέξοδο ή να αντιδράσουν, [αλλά] η τυχοδιωκτική ιδιοσυγκρασία τους…τις οδήγησε να ακολουθήσουν το δρόμο που απαιτούσε τις μικρότερες θυσίες, την αδίστακτη αντίδραση». Ο βενιζελικός βουλευτής Τζερμιάς παραδεχόταν στα 1929 πως «εν Ελλάδι υπάρχει μόνον κοινωνικόν πρόβλημα, το οποίον δεν θα λυθή με τα χαρτιά (τους αντικομμουνιστικούς νόμους), αλλά με έργα», ενώ στα 1936 ο Παναγής Τσαλδάρης διαπίστωνε ότι «εκείνο που υπάρχει [στην Ελλάδα] είναι από τη μια η μεγάλη πλειοψηφία που σέβεται τις παλαιές εθνικές παραδόσεις…και, από την άλλη, μια μειοψηφία που επιχειρεί να ανατρέψει την κοινωνική τάξη». Αυτοί ήταν οι κομμουνιστές και όλοι όσοι ανέπτυσσαν διεκδικητικούς αγώνες. Αυτοί αποτελούσαν στόχο διώξεων, εκτοπίσεων και φυλακίσεων. Η παλιά κρατική ιδεολογία, η «Μεγάλη Ιδέα», κουρελιασμένη στο Σαγγάριο και τα αποκαΐδια της Σμύρνης,  είχε αντικατασταθεί από μια νέα, τον αντικομμουνισμό.  

Στην ταξική ενότητα των «εχόντων και κατεχόντων» και τον αντικομμουνισμό συνέπιπταν, λοιπόν, Φιλελεύθεροι και Λαϊκοί τον Ιανουάριο του 1934, όταν η φίλα προσκείμενη στο Βενιζέλο εφημερίδα της Καβάλας Πρωϊνά Νέα έγραφε «Αι πολιτικαί αντιθέσεις, το αγεφύρωτον χάσμα, το οποίον χωρίζει τα δύο μεγάλα πολιτικά κόμματα, προκειμένης της δημοτικής εκλογής Καβάλλας, εγεφυρώθησαν και πολίται, φιλελεύθεροι και λαϊκοί, κατόπιν της υποδείξεως και της επιθυμίας των Αρχηγών των κ.κ. Βενιζέλου και Τσαλδάρη, έδωσαν χείρα συμφιλιώσεως και ειλικρινούς συνεργασίας». Ο επιφυλλιδογράφος έκλεινε το κείμενό του, δίνοντας έμφαση στο ζητούμενο: «Σήμερον, ειδικώς σήμερον, δεν είναι αι κοινωνικαί συνθήκαι αι αυταί με τας των προηγουμένων δημοτικών εκλογών. Όχι. Ο καταπέλτης των αριθμών των ψήφων, η λογική των αριθμών, παρουσιάζει συγκρουομένας δύο τάξεις. Τον αστισμόν και τον Κομμουνισμόν. Δύο δηλαδή κοινωνικά στρατόπεδα. Εις το μεν αστικόν στρατόπεδον ανήκουν οι άνθρωποι του σημερινού κόσμου και συστήματος. Εις δε το κουμμουνιστικόν (sic) οι άνθρωποι που θέλουν να ανατρέψουν το αστικόν καθεστώς, να αναρτήσουν την «ερυθράν» σημαίαν εις το Δημαρχείον και να επιφέρουν την ανησυχίαν και την αναρχίαν. Και κάθε άνθρωπος, θέλων την ησυχίαν του, ενδιαφερόμενος διά την Καβάλλαν, διά το μέλλον του και το μέλλον της, έχει υποχρέωσιν να καταταγή πιστός στρατιώτης εις το αστικόν στρατόπεδον».

Στο στρατόπεδο αυτό εμφανίστηκαν λοιπόν ταυτίσεις αλλά και διχογνωμίες. Μια «ανεξάρτητη» υποψηφιότητα, αυτή ενός βενιζελικού, παρέμεινε «αγκάθι» ως την εκλογή, στις 11 Φεβρουαρίου. Χωρίς να καθορίσει το αποτέλεσμα. Θα φανεί παρακάτω.

Και το «αστικόν στρατόπεδον» υποστήριξε τον απερχόμενο Δήμαρχο Καβάλας Κλεάνθη Τερμεντζή. Με  υποψηφίους παρέδρους και συμβούλους που ήταν καπνέμποροι, κτηματομεσίτες, έμποροι - καταστηματάρχες και ελεύθεροι επαγγελματίες, γιατροί, δικηγόροι, βιβλιοπώλες και επιχειρηματίες. Ένα σαφώς ταξικό ψηφοδέλτιο μεγαλοαστών και μεσοαστών.    

Στην άλλη πλευρά του λόφου, όμως, στο «ερυθρόν» στρατόπεδο, συσπειρώθηκαν «οι ενωμένες δυνάμεις της εργατιάς με τους συμμάχους τους φτωχούς βιοπαλαιστές και με επικεφαλής τον κόκκινο υποψήφιό τους σ. Παρτσαλίδη», όπως έγραφε – κάτω από τον τίτλο «Εργάτες, υπάλληλοι, φτωχοί βιοπαλαιστές της Καβάλλας» - ο Ριζοσπάστης της 7^ης Φεβρουαρίου 1934 στην πρώτη του σελίδα. Η εφημερίδα, με σειρά επιτόπιων ρεπορτάζ συντάκτη της όλο το διάστημα μέχρι την εκλογή, μετέδιδε την αθλιότητα των συνθηκών που βίωνε «[από την] κρατική λύσσα και τη δημοτική ληστεία...το ηρωικό προλεταριάτο της Καβάλλας…μέσα από τους πεινασμένους συνοικισμούς και τις σαραβαλιασμένες συνοικίες» και προειδοποιούσε πως «η Κυβέρνηση έχει πάρει απόφαση να διορίσει δήμαρχο αυτεπαγγέλτως, εάν αποτύχει ο κοινός υποψήφιος των αστών Τερμεντζής», για να συμπληρώσει «Τρέμουν τα παράσιτα, τρέμει η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση για την επικείμενη νίκη της εργατιάς και φτωχολογιάς στην Καβάλλα. Μα ας μη γελιώνται. Κανένα μέτρο δεν μπορεί να σταματήσει τη νίκη του Ενιαίου Μετώπου Εργατών – Αγροτών [Ε.Μ.Ε.Α] στην Καβάλλα». Δυο μέρες μάλιστα πριν από τις εκλογές, δίπλα στις ενθουσιώδεις περιγραφές των συγκεντρώσεων του Ε.Μ.Ε.Α στις συνοικίες της πόλης και τις καταγγελίες για τρομοκρατία, ο Ριζοσπάστης παρέθετε πληροφορίες των Πρωινών Νέων -τα οποία χαρακτήριζε «όργανο του δημάρχου των καπνεμπόρων»- για το ενδεχόμενο «οι αμερικάνικες ληστρικές [καπνεμπορικές] εταιρείες ύστερα από την εκλογή του κομμουνιστή δημάρχου [να] φύγουν από την Καβάλλα». Η εφημερίδα του ΚΚΕ σημείωνε πως «οι εργάτες κι οι μικροεπαγγελματίες της Καβάλλας που ξέρουν πως οι καπνέμποροι ξένοι και ντόπιοι είναι που κατάντησαν στα σημερινά χάλια την πόλη, θα ψηφίσουν με φανατισμό τον κόκκινο δήμαρχο, ακριβώς γιατί τον φοβάνται (sic) οι ξένοι και ντόπιοι ληστές».

Το ψηφοδέλτιο του Ε.Μ.Ε.Α. περιλάμβανε ως υποψηφίους παρέδρους και συμβούλους εργάτες και ιδιωτικούς υπαλλήλους, καθώς και μικροεπαγγελματίες, εκφράζοντας τη «σύγκρουση των δύο κόσμων που ολοκάθαρα χωρίστηκαν στην Καβάλλα (κι απ’ την άποψη αυτή χαραχτηριστική είναι η σύνθεση των ψηφοδελτίων» (Ριζοσπάστης, 9-2-1934,  σ. 2). Πρέπει να σημειωθεί πως τρεις από τους υποψηφίους ήταν εξόριστοι (αυτό γράφτηκε και στα Πρωινά Νέα), βάσει του «ιδιωνύμου».

Και η εκλογή διεξήχθη όπως ήταν προγραμματισμένη. Λίγο πριν από αυτήν έγιναν γνωστές εκκλήσεις των Βενιζέλου, Καφαντάρη, Παπαναστασίου, Γονατά για υπερψήφιση του Τερμεντζή, τις οποίες δημοσίευσαν τα Πρωινά Νέα σε περίοπτη θέση. Χαρακτηριστικό είναι το τηλεγράφημα που έστειλε ο Βενιζέλος από τα Χανιά προς τον Πρόεδρο της Επιτροπής Αγώνος Εθνικών Κομμάτων, το οποίο δημοσιεύτηκε την παραμονή των εκλογών: «Πέποιθα ότι πάντες ανεξαιρέτως αγαπητοί φίλοι θεωρήσουν επιτακτικόν καθήκον δώσουν ψήφον των Τερμεντζήν κοινόν υποψήφιον επιτυχία οποίου αποτρέπει σοβαρόν κίνδυνον δι’ αγαπητήν Καβάλλαν».

Όμως, οι ψηφοφόροι άλλα εκέλευσαν. Ο «τραγιασκοφόρος καπνεργάτης» Παρτσαλίδης, λίγες εβδομάδες πριν γίνει μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ, γινόταν ο πρώτος «κόκκινος» δήμαρχος στην Ελλάδα. Όπως μετέδιδε ο ανταποκριτής του Ριζοσπάστη «το Ενιαίο Μέτωπο κατήγαγε περιφανή νίκη. Τα τελικά αποτελέσματα: σ. Παρτσαλίδης 3.780, Τερμεντζής 2.101, Νικολαΐδης 1.521. Υπερτερούμε τα ενωμένα αστικά κόμματα. Κόκκινη Καβάλλα πανηγυρίζει». Τα Πρωινά Νέα έγραψαν: «ΗΤΤΗΘΗΜΕΝ». Πάντως, η εφημερίδα ήταν αντίθετη σε κάθε σκέψη διορισμού άλλου δημάρχου.  

Η Καβάλα των εργατών δεν πανηγύρισε για πολύν καιρό. Αμέσως μετά την ανάληψη της δημαρχίας από τον Παρτσαλίδη, την 1^η Απριλίου, άρχισαν -ταυτόχρονα με ένα εντυπωσιακά πλούσιο έργο από πλευράς της νέας δημοτικής αρχής, συνοδευμένο από εθελοντικές μειώσεις των αποδοχών Δημάρχου και μελών Δημοτικού Συμβουλίου- οι δίκες του ίδιου (χωρίς καταδίκη) και συνεργατών του με βάση το «ιδιώνυμο», οι παύσεις από το Νομάρχη Καβάλλας και το Γενικό Διοικητή Θράκης, οι εκπτώσεις από το αξίωμα του δημοτικού συμβούλου, οι φυλακίσεις και οι εκτοπίσεις.

Τελικά, στις 9 Σεπτεμβρίου 1934, ο Παρτσαλίδης, εκτοπίστηκε στη Γαύδο, χωρίς να δημοσιοποιηθεί η απόφαση και το σκεπτικό της. Όπως έλεγε ένα χαρακτηριστικό τραγούδι της εποχής «οι αστοί τρομάξανε και κάστρα φτιάξανε, να κλείσουν τα παιδιά των εργατών»…

Για την ιστορία, πέντε «λεπτομέρειες».

Πρώτη: τέσσερις από τους δημοτικούς συμβούλους του Παρτσαλίδη έμειναν στη φυλακή από τον Απρίλιο του 1934 μέχρι την κατάληψη της Ελλάδας από τους Ναζί τον Απρίλιο του 1941. Τότε, μαζί με άλλους πολιτικούς κρατούμενους, παραδόθηκαν από τις «ελληνικές» αρχές στους κατακτητές. Οι Δημοσθένης Μακέδος, Γιώργος Μπαρμπαλέξης, Γιάννης Ευθυμιάδης και Νίκος Νεγρεπόντης εκτελέστηκαν το 1943 και 1944 από τους Ιταλούς και Γερμανούς. Τιμωρήθηκαν έτσι, επειδή απέβλεπαν και πάλι «εις την ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού καθεστώτος».

Δεύτερη: τον ίδιο καιρό με τον Παρτσαλίδη (στο δεύτερο γύρο των εκλογών, στις 18 Φεβρουαρίου 1934) εξελέγη δήμαρχος στις Σέρρες ο κομμουνιστής υποψήφιος Διονύσης Μενύχτας. Κρίθηκε «επωφελές διά την κοινωνικήν ευταξίαν» να παυθεί και να εκτοπισθεί.

Τρίτη: τη θητεία του Παρτσαλίδη, που ποτέ δεν ολοκληρώθηκε, έφεραν εις πέρας δημαρχούντες και δήμαρχοι. Όσο οι αστοί δημοτικοί σύμβουλοι έριζαν για το θώκο, δημαρχών παρέμενε ένας σύμβουλος του Παρτσαλίδη. Μόλις πρυτάνευσε η ωμή πολιτική λογική, τα ηνία του Δήμου έλαβαν ένας καπνέμπορος και ένας γιατρός, σύμβουλοι του συνδυασμού Τερμεντζή (ο ίδιος δεν εξελέγη, αφού το τότε ισχύον εκλογικό σύστημα επέτρεπε την εκλογή μόνο στον επικεφαλής του συνδυασμού που επικράτησε). Η δικτατορία του Μεταξά διατήρησε τον τελευταίο δημαρχούντα για μερικούς μήνες, αλλά τελικά όρισε δικό της άνθρωπο.

Τέταρτη: στις εκλογές του 1951 –πρώτες από το 1934- εκλέχτηκε Δήμαρχος Καβάλας ο αξιωματικός ε.α. της Στρατολογίας Εμμανουήλ Μελισσάκις. Είχε ψηφιστεί και από τον καθημαγμένο από το μετεμφυλιακό κλίμα κόσμο της Αριστεράς. Τον έπαυσε ο Υπουργός Εσωτερικών. Σύμπτωση;

Πέμπτη: στα 1964 εκλέχτηκε Δήμαρχος Καβάλας ο υποψήφιος της ΕΔΑ Κώστας Τσολάκης. Αυτόν τον έπαυσε η «Επανάστασις» της 21^ης Απριλίου 1967 και «ταξίδεψε» κι αυτός στα «ωραία νησιά» που αναφέρει ο Μανόλης Αναγνωστάκης στο ποίημά του «Θεσσαλονίκη, Μέρες του 1969 μ.Χ.»…

Λεπτομέρειες από τα παλιά…

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΘΡΑΚΗ

Δημοτικές Περιφερειακές Εκλογές 2014 - Ολα τα τελευταία νέα